Sieci i instalacje płynowe to zakres utworzony ze względu na potrzeby rynku. Poszukiwani są bowiem inżynierowie posiadający wiedzę projektowo-eksploatacyjną w zakresie sieci ciepłowniczych, gazowych, kanalizacyjnych i wodociągowych. Te sieci posiadają wiele cech wspólnych. Służą do transportu płynów, cieczy i gazu. Mają rozległą strukturę, zlokalizowane są z reguły na dużym obszarze a zatem sposób zarządzania nimi jest podobny. Umiejętność projektowania to szukanie kompromisu pomiędzy kosztami inwestycyjnymi, kosztami eksploatacji, istniejącą strukturą, planem zagospodarowania przestrzennego terenu i obowiązującym ustawodawstwem. Poprawna eksploatacja sieci to dostarczenie w przypadku sieci ciepłowniczych, gazowych i wodociągowych określonej ilości ciepła, gazu i wody a w przypadku sieci kanalizacyjnych odebranie odpowiedniej ilości ścieków. Należy pamiętać, że racjonalna eksploatacja sieci winna być ekonomiczna tzn. taka aby koszty były możliwie niskie. Zarówno na etapie projektowania sieci jak również w procesie eksploatacji niezbędna jest wiedza dotycząca hydrauliki sieci tzn. zjawiska transportu masy i ciepła. Pozwala ona na racjonalny dobór średnic rur, grubości ścianek, rodzaju i grubości izolacji a także określonej prędkości przepływu płynu w rurach co gwarantuje odpowiednio długi czas eksploatacji rur ? elementów sieci projektowanej / eksploatowanej. Współczesny zliberalizowany rynek stawia firmy dystrybucyjne (ciepłownicze, gazowe, kanalizacyjne i wodociągowe) przed trudnymi decyzjami : w jaki sposób zarządzać firmą bardzo złożoną zarówno pod względem infrastruktury jak i funkcjonalności aby z jednej strony spełnić wymagania klienta, zapewnić bezpieczną eksploatację sieci, przy jednoczesnej minimalizacji kosztów prowadzenia ruchu sieci z drugiej strony.
Ten rozsądny kompromis osiąga się podnosząc jakość zarządzania systemem dystrybucyjnym. Wiąże się to z koniecznością szybkiego uzyskania rzetelnych informacji o aktualnym stanie systemu. Przedstawione problemy są rozwiązywane poprzez wykorzystywanie możliwości zdalnego monitorowania (zbierania informacji) i zdalnego sterowania rozłożonymi przestrzennie elementami systemów gazowych. Wiele wymagań funkcjonalnych, a co za tym idzie ? rozwiązań technologicznych, jest wspólnych dla wszystkich sieci płynowych. Systemy zdalnego monitorowania i sterowania sieci ciepłowniczych, gazowych, kanalizacyjnych i wodociągowych mają także bardzo wiele cech wspólnych.
W przypadku dystrybucyjnych sieci płynowych systemy zdalnego sterowania są rozumiane szerzej ? oprócz tradycyjnych systemów SCADA(system sterowania i zbierania informacji) obejmują one systemy zdalnego odczytu poborów ciepła, gazu i wody, integrację z systemem informatycznym firmy, a także coraz powszechniej zdalny nadzór nad wykorzystaniem pracowników obsługujących sieć dystrybucyjną.
Zarówno prawidłowa eksploatacja istniejących sieci płynowych jak również ich rozbudowa nie może być realizowana bez pomocy nowoczesnej techniki. Oprogramowanie do obliczania i ewidencji sieci powinno zatem stanowić podstawowe narzędzie pracy służb odpowiedzialnych za transport ciepła, gazu wody i ścieków.
Oprogramowanie to podzielić można na dwie grupy:
- programy symulacyjne,
- programy optymalizacyjne.
Głównym celem stosowania programów symulacyjnych jest badanie zachowania się sieci płynowych w określonych warunkach. Dla założonych wartości obciążenia sieci (ilości pobieranego medium w wybranych punktach sieci) i założonych parametrów zasilania (wartości ciśnienia lub przepływu w punktach zasilania sieci) przy znanej strukturze sieci (połączenia rur oraz wymiary geometryczne rur), program da nam odpowiedź na pytania dotyczące wartości ciśnienia lub przepływu w wybranych punktach lub fragmentach sieci.
Programy optymalizacyjne z kolei, umożliwiają znalezienie takich warunków pracy sieci (w przypadku eksploatacji) lub takich struktur (w przypadku projektowania lub rozbudowy), w których aspekt ekonomiczny lub techniczny tego procesu lub tej struktury osiągnie wartość oczekiwaną (odpowiednio minimalną lub maksymalną). Należy jednocześnie pamiętać, że aby można było w sposób nowoczesny zarządzać sieciami płynowymi muszą one być wyposażone w odpowiednią ilość urządzeń pomiarowych zlokalizowanych w odpowiednich miejscach sieci.