15 lat PWSZ: wygrane szanse - bariery rozwoju
Państwowe wyższe szkoły zawodowe od 15 lat są szansą młodzieży na zdobycie wyższego wykształcenia i pracy. Jest ich już 36. Działają tam, gdzie warunkiem awansu społecznego jest bezpłatne studiowanie blisko domu. Odpowiadają na potrzeby regionów, dają kadrę małym i średnim przedsiębiorstwom. Raport 15-lecia PWSZ - przygotowany przez Konferencję Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych i Fundację Edukacyjną ?Perspektywy? - pokazuje nie tylko wygrane szanse, ale także bariery, które trzeba pokonać, aby potencjał tych uczelni mógł być pełniej wykorzystany.
Państwowe wyższe szkoły zawodowe zaczęto powoływać na mocy ?Ustawy o wyższych szkołach zawodowych? uchwalonej w czerwcu 1997 roku. Już w październiku 1998 roku wystartowało dziewięć uczelni, które nie tylko ?przyszły do młodzieży?, ale miały odpowiedzieć na potrzeby miejscowego rynku pracy, czyli tworzyć praktyczne profile kształcenia.
Pierwszym miastem w Polsce, w którym uruchomiono Państwową Wyższą Szkołę Zawodową, był Tarnów, kolejne uczelnie powołano do działania w Legnicy, Elblągu, Nowym Sączu, Jeleniej Górze, Gorzowie Wielkopolskim, Sulechowie, Jarosławiu. Powstanie następnych uczelni zawodowych, już po reformie administracyjnej kraju w styczniu 1999 roku, było formą rekompensaty za utracony status województwa.
Większość uczelni (28) zlokalizowanych jest w miastach, które w latach 1975-1999 były siedzibami województw i liczyły ponad 50 tys. mieszkańców. Jedynie w sześciu przypadkach uczelnie powstały w miastach liczących poniżej 50 tys. mieszkańców. Dwie powstały w miastach już posiadających uczelnie akademickie. Ciekawe jest rozmieszczenie geograficzne uczelni ? aż po 5 znalazło się w woj. podkarpackim i wielkopolskim, po 4 w woj. dolnośląskim i małopolskim, po 3 w lubelskim.
Bilans 2013
- Według stanu na marzec 2013 roku w Polsce jest 36 Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych.
- PWSZ posiadają łącznie 344 uprawnienia do kształcenia na kierunkach studiów,z czego 330 na studiach I stopnia.
- W dziewięciu uczelniach studenci mogą kontynuować naukę naII stopniu kształcenia ? studiach magisterskich (14 uprawnień).
- W PWSZ studiuje obecnie 80 tys. studentów, z czego 56 tys. na studiach stacjonarnych i 21 tys. na studiach niestacjonarnych.
- Swoją wiedzę przekazuje im prawie 5 tys. wykładowców i nauczycieli akademickich.
- PWSZ posiadają 34 domy studenckie dla 3 tys. osób.
- Z pomocy materialnej oferowanej przez uczelnie korzysta ok. 24 tys. studentów.
- Od momentu powstania PWSZ ukończyło ponad 210 tys. absolwentów, z czego 143 tys. na studiach stacjonarnych.
- Publiczne uczelnie zawodowe wykształciły 21 tys. absolwentów studiów podyplomowych. W tym roku akademickim mają łącznie 2 727 słuchaczy.
Interesy tych uczelni reprezentuje Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych (KRePSZ) - zrzeszenie osób fizycznych, rektorów reprezentujących polskie publiczne wyższe szkoły zawodowe (PWSZ), mające na celu współpracę tych szkół, dbanie o ich interesy i reprezentację w środowisku szkolnictwa wyższego, zarówno w kraju, jak i za granicą. Przewodniczącym KRePSZ jest prof. dr hab. Józef Garbarczyk, rektor PWSZ w Gnieźnie.
Fundacja Edukacyjna Perspektywy we współpracy z KRePSZ opublikowała w marcowym numerze miesięcznika Perspektywy raport na temat dorobku i wyzwań grupy państwowych wyższych szkół zawodowych z okazji 15-lecia ich działalności. Raport 15-lecia PWSZ ?Uczelnie przyszłości? oparty jest na badaniu ankietowym Fundacji Edukacyjnej ?Perspektywy?: Państwowe wyższe szkoły zawodowe w Polsce 2013, luty 2013 (odpowiedzi od 36 uczelni), rocznik GUS: ?Szkoły wyższe w Polsce i ich finanse 2012?, dane MNiSW: ?Wykaz uczelni publicznych nadzorowanych przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego?.
Pełna wersja Raportu dostępna jest w serwisie www.pwsz.perspektywy.pl
Dodatkowe informacje:
Katarzyna Grzesiak
Magda Rulska